Zagrożenie, ewakuacja, ewidencja zabytków. W razie kryzysowej sytuacji dobra kultury będą skutecznie zabezpieczone. Udowodniły to małopolskie służby.
Takie ćwiczenia nie zdarzają się często. „W związku z sytuacją kryzysową konieczna była ewakuacja dzieł z Zamku Królewskiego na Wawelu. Pod nadzorem pracowników obiekty zostały zabezpieczone i zewidencjonowane. Następnie drogą wodną – z wykorzystaniem czterech łodzi płaskodennych – trafiły bezpiecznie do opactwa Benedyktynów w Tyńcu. Nieco później doszło do eksplozji w centrum Krakowa. W wyniku powstałego pożaru ewakuowano osoby i dobra kultury z Pałacu Sztuki” – tak wyglądał scenariusz manewrów w ramach akcji „ZABYTEK-23”, którą zorganizował w Małopolsce Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu. Warsztaty odbyły się pod hasłem: „Ochrona dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych”.
– Fundamentem działań powołanego w 2019 r. przez Ministra Obrony Narodowej Międzynarodowego Ośrodka Szkoleń i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu jest bezpieczne zachowanie dziedzictwa kulturowego – tego, co najcenniejsze. Przeprowadzanie ćwiczeń to jeden ze sposobów weryfikacji przygotowanych planów uwzględniających różne sytuacje kryzysowe. Bogactwo kulturowe Małopolski sprawia, że właśnie tu takie ćwiczenia mają swój głęboki sens. Wszystkie działania wymagają ścisłej współpracy wielu podmiotów, w tym m.in. administracji publicznej i służb mundurowych. Konieczne jest sprawdzanie, jak w praktyce ta współpraca funkcjonuje i które elementy można dopracować. Dziękuję wszystkim podmiotom zaangażowanym w przygotowania i uczestniczącym w części praktycznej – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.
Część praktyczna warsztatów „ZABYTEK-23” prowadzona była w Krakowie, Tarnowie i Bochni. W ćwiczeniach współdziałali ze sobą żołnierze, policjanci, strażacy, pogranicznicy czy urzędnicy.
Porozumienie o współpracy w celu ustanowienia Międzynarodowego Ośrodka Szkoleń i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu podpisano w lipcu 2019 r. Powołanie wyspecjalizowanego wojskowego ośrodka usankcjonowało wieloletnie zaangażowanie Polski w ratowanie zabytków, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
